Auteur: admin

Boekpresentatie 20 oktober

Bestond er een Belgische Magna Carta?
Recent onderzoek naar ‘constitutionele teksten’ in de Lage Landen

 In 2015 is het 800 jaar geleden dat de Magna Carta werd opgesteld, met bijzonder veel (media-) aandacht in Groot-Brittannië tot gevolg. Maar ook aan de andere kant van het Kanaal maakten vorsten contractuele afspraken met lokale politieke elites. Ook de regio’s die later het huidige België zouden vormen, kenden zogenaamde ‘landcharters’. Op vrijdag 20 november 2015 wordt tijdens een studiedag in het Rijksarchief te Leuven nagegaan wat de betekenis is van deze eerste ‘Belgische’ constitutionele teksten.
De Magna Carta en andere ‘landcharters’
15 juni 1215 ging de Britse geschiedenisboeken in als de geboortedag van de moderne democratie. Op die dag ondertekende de Engelse koning Jan Zonder Land de befaamde Magna Carta, onder druk van een veertigtal opstandige edellieden. In dit Charter of Liberties – zoals de Magna Carta oorspronkelijk genoemd werd – legden de edelen in 63 artikelen de vorstelijke macht aan banden. Zo moest het document onder meer corruptie, machtsmisbruik en juridische willekeur van de vorst en zijn functionarissen verhinderen. Dit jaar vierden de Britten het achthonderdjarig bestaan van het charter, een gebeurtenis die bijzonder veel media-aandacht met zich mee bracht. In talloze nieuwsartikels, tentoonstellingen en conferenties werd de inhoud en de betekenis van de Magna Carta uitvoerig herdacht en bediscussieerd.

Achthonderd jaar na haar uitvaardiging is de Magna Carta het bekendste voorbeeld van een middeleeuwse of vroegmoderne ‘constitutionele tekst’. Maar ook aan de andere kant van het Kanaal maakten vorsten, al dan niet gedwongen, contractuele afspraken met lokale politieke elites. Ook de regio’s die later het huidige België zouden vormen, kenden vele zogenaamde ‘landcharters’. Het hertogdom Brabant spande de kroon, met het bekende charter van Kortenberg (1312) en de Brabantse Blijde Inkomstcharters, die vanaf 1356 naar aanleiding van de inhuldiging van de nieuwe Brabantse hertog werden opgesteld. Het graafschap Vlaanderen en het graafschap Namen ontvingen in 1477 elk een landcharter van Maria van Bourgondië. En in hetzelfde jaar vaardigde dezelfde vorstin ook een landcharter uit voor de bevolking van al haar gebieden, namelijk het Groot Privilege.
Waarover gaat de studiedag?

De studiedag Bestond er een Belgische Magna Carta? Recent onderzoek naar ‘constitutionele teksten’ in de Lage Landen, een organisatie van het Rijksarchief te Leuven, in samenwerking met de onderzoekseenheid Geschiedenis van de KULeuven, gaat na wat de betekenis is van deze eerste ‘Belgische’ constitutionele teksten.

• Hoe zijn ze ontstaan en welke gebeurtenissen hebben de inhoud van de teksten beïnvloed?
• Kunnen we er hedendaagse democratische ideeën in terugvinden?
• Welke sociale groepen hebben een rol gespeeld in de totstandkoming van de documenten?
• Waren dergelijke landcharters enkel een pragmatisch instrument om rechten af te dwingen, of ligt er toch ook een bepaalde ideologie aan de basis?
• Waarom hebben bepaalde regio’s, zoals Brabant, een heuse constitutionele traditie terwijl er in andere gewesten, zoals Henegouwen, dergelijke charters blijkbaar nooit bestaan hebben?
• Werden de teksten ook nageleefd, of bleken ze uiteindelijk niet meer dan een vodje papier?
• Welke rol speelden de charters in latere conflicten tussen vorst en onderdanen, en waarom verwijzen sommige politici er tot op vandaag naar om hun politieke doelstellingen te legitimeren?

Nu inschrijven!
Deelname is gratis, mits inschrijving vóór 10 november 2015 via rijksarchief.leuven@arch.be.

PROGRAMMA

Ontvangst vanaf 10.00 uur

10.30u-12.30u

Voorzitter: Mario Damen (Universiteit van Amsterdam)

• Introductie: een Belgische Magna Carta?
  Jelle Haemers (KULeuven)
• Drukken de constitutionele teksten tot 1581 een politieke theorie uit?
  Wim Blockmans (Universiteit Leiden)
• Een grensoverschrijdende constitutionele tekst? Het ‘eeuwigduerende’ Brabants-Vlaamse verdrag van 1339
  Ben Eersels (KULeuven)
• De Brabantse Blijde Inkomst-charters: de inzet van een constitutionele teksttraditie als politiek instrument in de late middeleeuwen
  Valerie Vrancken (KULeuven)

13.30u-16.00u

Voorzitter: Jan Dumolyn (UGent)

• Écrire le “contrat politique” entre gouvernant et gouvernés en Hainaut aux XVe-XVIe siècle
  Marie Van Eeckenrode (Rijksarchief te Louvain-la-Neuve)
• Weerstandsrecht of weerbaarheid? Brabant in de veertiende en vijftiende eeuw
  Robert Stein (Universiteit Leiden)
• Het beroep op de Blijde Inkomst en op privileges tijdens bij verzet en opstand tegen het bewind van Filips II in de Nederlanden
  Gustaaf Janssens (Rijksarchief en KULeuven)
• Conclusions
  Sébastien Dubois (Rijksarchief)

 

Flyer Erasmuslezing 2015

Call for papers

Major Session M03 at the 13th International Conference on Urban History

Helsinki, August 24-27, 2016

OUT! EXPULSIONS AND REMOVALS FROM URBAN COMMUNITIES, FROM THE MIDDLE AGES TO THE PRESENT

The phenomenon of forced removal from urban communities has a long history in many forms, from banishment in the sense of a ritual, judicial exclusion from medieval and early modern cities (Zaremska 1996; Jacob 2000; Coy 2008), over administrative removals in the context of poor relief administration (King & Winter 2013), to individual or collective expulsions as part of migration policies (Fahrmeir et al. 2003; De Munck & Winter 2012; Hahn 2012). While the context and implications may differ greatly, these various types of forced exclusion have in common that their motivations and practices inform us in an inverse manner on norms on inclusion/exclusion in different social spheres, from deviance and crime over poor relief to migration, religion and ethnicity (Gestrich & Raphael 2009). So far, however, research on these diverse forms of urban removal has mostly taken place in different spheres, disciplines and period-specializations, so that there is little to no insight in the overall connections, contrasts, similarities and changes through time and space.

This session aims to bring together research on banishments, removals and expulsions for different cities in distinct time settings in order to work towards a truly long-term comparative framework to analyse similarities and differences in urban exclusionary norms and practices, in which for instance the influence of for instance city type (e.g. border, port, industrial, capital city), city size or political regime can be evaluated. It therefore invites papers dealing with one or more types of forced removal from one or more cities in one or more time period, and explicitly encourages researchers to engage with a number of basic empirical questions on who, how many, how and why in order to facilitate the development of comparative insights. We particularly welcome papers with a comparative or longitudinal perspective.

References

J.P. Coy, Strangers and Misfits: Banishment, Social Control, and Authority in Early Modern Germany, 2008; B. De Munck & A. Winter, Gated Communities? Regulating Migration in Early Modern Cities, 2012; A. Fahrmeir et al., Migration Control in the North Atlantic World, 2005; A. Gestrich & L. Raphael, Inklusion/Exklusion: Studien zu Fremdheit und Armut von der Antike bis zur Gegenwart, 2008; S. Hahn, Historische Migrationsforschung, 2012; R. Jacob, ‘Bannissement et rite de la langue tirée au Moyen Âge’, Annales HSS 55 (2000) 1039–79; S. King & A. Winter, Migration, Settlement and Belonging in Europe, 2013; Zaremska, H, Les bannis au Moyen Âge,1996.

Session organisers

Hilde Greefs, University of Antwerp, Belgium
Hilde.Greefs@uantwerpen.ac.be

Anne Winter, Vrije Universiteit Brussel, Belgium
Anne.Winter@vub.ac.be

www.research.vub.ac.be/urban-history/anne-winter

Submission procedure and deadline

Please submit your paper proposal before October 31st 2015 via eauh2016.net/

Smaak en geur in de lange achttiende eeuw

Witsenflyer_print

Call for papers for the 13^th International Conference on Urban History, Helsinki, August 24-27, 2016

M09. Inner City Redevelopment 1300–1800: Transformations of the Structure and Appearance of Pre-modern Towns

 

The dynamism of pre-modern towns is often ignored in urban and architectural history. Many authors unquestioningly assume that the structure of pre-modern towns did not change once the successive phases of urban expansion and the related building booms ended. Recent research however has shown that most medieval and early modern town centres were (in some cases radically) adapted to new conditions. The rise and decay of economic activities did not only affect the edges of towns, but also their centres. In any town that either grows or shrinks, the dynamics of urbanization will lead to the emergence, relocation or demolition of buildings, facilities and functions, and morphological transformations. If needed, complexes of buildings or larger areas were transformed as functional change took place, or the urban structure was adapted to new flows of people, produce or merchandise.

In Reformed north-western Europe, the structure and appearance of many towns changed considerably when large complexes, such as convents or charitable institutions, were secularised and redeveloped, while the Counter Reformation in catholic Europe let convents expand at the cost of housing and open areas. Capital cities were affected by project development by the courts, such as the grands boulevards, places royales and places ducales in France, while the Golden Ages of Antwerp and many cities in Holland stimulated the commercial development of new streets, housing blocks and the subdivision of existing areas.

In this session, we consider the pre-modern town as a dynamic structure or even as a palimpsest, scraped off again and again under the influence of functional change. We welcome papers that address any of the following questions.

• What were the causes of pre-modern urban change and what was their nature?
• How did social, economic, cultural change influence specific areas?
• Were these transformations autonomous projects in specific areas or were they influenced by their urban surroundings?
• Were the effects of transformations radiating in their vicinity?

For the sake of comparison we are looking for case studies that surpass the scale of a single building and focus on large complexes of buildings, streets or inner-city areas.

 

Keywords: Project development, spatial development, town centres, townscape, urban morphology

Period:            Medieval, Early Modern

Type:                Main session

Session organisers:

• Jaap Evert Abrahamse, Cultural Heritage Agency of the Netherlands
• Heidi Deneweth, FWO and Vrije Universiteit Brussel, Belgium
• Reinout Rutte, Faculty of Architecture, Delft University of Technology, the Netherlands

 

How to propose a paper: https://eauh2016.net/programme/call-for-papers/

Conference: https://eauh2016.net

 

Programma congres De Zeventiende Eeuw

Vacature Fryske Akademy