Jaarcongres 2021: Afval bestaat niet! De circulaire economie in de vroegmoderne Nederlanden

Jaarcongres Vlaams-Nederlandse Vereniging voor Nieuwe Geschiedenis

29 oktober 2021

In samenwerking met de Vrije Universiteit, het Environmental Humanities Centre en Clue+


De Nederlandse en Vlaamse overheden willen naar een circulaire economie in 2050. Duurzaamheid is dus een thema voor de toekomst. Recyclen deden mensen in de vroegmoderne Lage Landen echter ook al. Tijdens het VNVNG-jaarcongres onderzoeken we hoe circulair de steden en de landbouw eigenlijk waren vóór de industrialisatie. Hoe was het hergebruik van afval en restproducten geregeld? Wat was de waarde van oud papier, textiel, bouwmaterialen of mest, en wat deed men ermee? In hoeverre kan ook worden gesproken van een andere cultuur en appreciatie rond afval en tweedehands materiaal?


Tijdens het Jaarcongres 2021 zullen de sprekers niet alleen het ‘hoe’ uit de doeken doen van recyclage en hergebruik, maar vooral ook het ‘waarom’. Dat wil zeggen: wat maakte recycleren profijtelijk? En welke economische, sociale, politieke en culturele condities moeten worden meegenomen om dergelijke praktijken te begrijpen en te verklaren?

Programma

10.30u Ontvangst met thee en koffie
11.00u Opening door Dries Raeymaekers (voorzitter VNVNG) en jaarvergadering
11.30u Joppe van Driel (Amsterdam Institute for Advanced Metropolitan Solutions) – Hoe kunnen historici bijdragen aan oplossingen voor de klimaatcrisis?
12.00u Discussie
12.15u Lunch
13.15u Ranjith Jayasena (Monumenten en Archeologie, Gemeente Amsterdam) – Amsterdam gebouwd op afval
13.45u Heidi Deneweth en Ine Wouters (Vrije Universiteit Brussel) – Bouwstoffen of afvalstoffen? Hergebruik van bouwmaterialen in het verleden
14.15u Discussie
14.30u Thee en koffie
15.00u Pieter De Graef (Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij) – Van platteland naar stad en terug… Een circulaire economie van voedsel en mest? Casus: de Vlaamse landbouw, 18e eeuw
15.30u René Lugtigheid (Universiteit van Amsterdam) – Van aardse stof tot hemels lof: een opvallend hergebruik van achttiende-eeuwse zijden stoffen
16.00u Discussie
16.15u Afsluitende reflectie door Petra van Dam (Vrije Universiteit Amsterdam)
16.35u Sluiting en Borrel

Locatie

Het jaarcongres vindt plaats in de Aurora Zaal in het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit in Amsterdam, op wandelafstand van station Amsterdam-Zuid.

Aurora zaal, VU HOOFDGEBOUW
De Boelelaan 1105
1081 HV Amsterdam

Zo komt u bij de zaal:
1) vanaf de hoofdingang van het Hoofdgebouw gaat u rechtsaf
2) U loopt langs de koffiecorner het restaurant in.
3) Vervolgens slaat u meteen linksaf
4) U bent bij de ingang van de Aurorazaal.

Registratie


De kostprijs voor deelname aan het Jaarcongres bedraagt 25 EUR (studenten betalen 15 EUR). U kunt zich inschrijven via Google Forms. Na inschrijving ontvangt u t.z.t. een betaalverzoek per email. Op dit moment is het de bedoeling dat het congres fysiek in de Vrije Universiteit Amsterdam zal plaatsvinden. Mocht dit vanwege coronamaatregelen toch niet haalbaar blijken, dan berichten wij u op tijd.

Lezing Geoffrey Parker: Charles V and me

Onlangs verscheen Geoffrey Parkers nieuwste Habsburgersbiografie in het Nederlands, Keizer Karel V: Landsheer van de Nederlanden, Habsburgs wereldheerser. Het boek – van meer dan zeshonderd pagina’s – is nu al een standaardwerk over de vorst in wiens rijk de zon nooit onderging. Parker komt op dinsdag 11 mei om 17.00 uur via Zoom spreken bij de Vlaams-Nederlandse Vereniging voor Nieuwe Geschiedenis. Zijn Engelstalige lezing is getiteld ‘Charles V and Me: From Documents to Digits’. Hierin zal Parker vertellen hoe hij er toe kwam om een biografie te schrijven van de keizer.

De lezing is een unieke kans voor de leden van de VNVNG en overige geïnteresseerden om Geoffrey Parker virtueel te ontmoeten. U kan u aanmelden via het onderstaande formulier. Deelname is kosteloos.

Over Geoffrey Parker

De Britse historicus Geoffrey Parker schreef boeken over de Nederlandse Opstand, Dertigjarige Oorlog en de militaire revolutie in de vroegmoderne tijd. Hij promoveerde aan Cambridge, doceerde aan Yale en is nu verbonden aan de Ohio State University. In 2014 kreeg hij de British Academy Medal voor zijn boek Global Crisis: War, Climate Change and Catastrophe in the Seventeenth Century. Parker ontving een eredoctoraat van de Katholieke Universiteit Brussel en is lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.

Aanmeldformulier

Nieuwe Tijdingen 2020: Jasper van der Steen en Hans Cools (red.), Vroegmoderne geschiedenis in actuele debatten

De vroegmoderne periode kan de laatste jaren rekenen op grote belangstelling in Nederland en Vlaanderen. In maatschappelijke discussies over (nationale) identiteit, onderwijs en de erfgoedsector wijzen opiniemakers bijvoorbeeld graag op de economische, politieke, sociale en culturele verworvenheden van de periode voor 1800. Deze interesse in het verleden is uiteraard toe te juichen, maar het politieke gebruik van historische verwijzingen staat ook op gespannen voet met wetenschappelijke geschiedbeoefening. Beleidsmakers lijken geschiedenis te zien als een grabbelton waaruit ze naar believen kunnen putten. Vele vroegmodernisten staan dan ook eerder sceptisch tegenover de maatschappelijke benutting van academische inzichten. Hoe gaan historici van de vroegmoderne tijd best om met deze praktijk?

Deze vraag staat centraal in dit nummer van Nieuwe Tijdingen. De bijdragen besteden onder andere aandacht aan het gebruik van vroegmoderne geschiedenis in discussies over canonvorming, (post)kolonialisme, nationalisme en historische vergelijkingen. Het jaarboek werpt daarmee nieuw licht op de vraag hoe en waarom (onderzoek over) de vroegmoderne periode wordt geïnstrumentaliseerd en gerepresenteerd in actuele maatschappelijke debatten, en welke rol vroegmoderne historici daarbij zouden kunnen spelen.

De bundel is verkrijgbaar bij Leuven University Press – zowel gedrukt als digitaal – en via JSTOR.

Voor leden van VNVNG is een abonnement op de print- en digitale versie van het tijdschrift inbegrepen in het jaarlijks contributie.

Inhoud

  • Geschiedenis herschrijven: Over het belang van de vroegmoderne periode in hedendaagsemaatschappelijke debatten en de rol van historici daarbij
    Jasper van der Steen en Hans Cools
  • Polderen en ploeteren: Een debat over geschiedenis, continuïteit en Nederlandse identiteit
    Marjolein ’t Hart
  • De herdenkingsbeweging en de plaats van het slavernijverleden in de Nederlandse identiteit
    Karwan Fatah-Black
  • Spiegels van Sophia: Geleerdenportretten en de verbeelding van vrouwen als wetenschappelijkeautoriteit: een historische kadering
    Lieke van Deinsen
  • Het Plakkaat van Verlatinge (1581) in het Nederlandse herdenkingsjaar 2018: Historici versus dagbladpers
    Anton van der Lem
  • In de voetsporen van de meesters: Rembrandt, Rubens en hun museumhuizen in Amsterdam en Antwerpen
    Hans Cools

Nieuwe reeks Low Countries History Seminar op het IHR in Londen

Het Londense Institute of Historical Research organiseert ook dit jaar een nieuwe reeks met lezingen over de vroegmoderne Lage Landen. Geïnteresseerden die deze lente of zomer in Londen zijn kunnen bij sommige sessies weer aanschuiven in de kelder van het instituut. Alle lezingen zijn ook via Zoom te volgen.

Elke lezing begint om 17:30 (VK) / 18:30 (BE/NL). Houd rekening met het tijdsverschil. Deelname is gratis.

De organisatie – Liesbeth Corens (Queen Mary), Anne Goldgar (Univ. Southern California), Ben Kaplan (UCL), Ulrich Tiedau (UCL) en Joanna Woodall (Courtauld) – nodigt u van harte uit om deel te nemen.

U kan zich voor sessies opgeven via de website van het IHL.

Programma

Autumn Term

23 October      Michaël Green (Copenhagen),
‘Notions of Privacy in Egodocuments from Early Modern Amsterdam’

6 November    Wim Klooster (Clark University, Worcester, Mass.),
‘The Petition to Keep New Netherland: Amsterdam’s Merchants and the Fear of English Ascendancy’

20 November  Margaret Schotte (York University, Ontario),
‘Dutch Atlases and Nautical Manuals – Opening the Treasure Chests’

4 December     Hal Parker (St Louis),
‘Global Calvinism: Conversion and Commerce in the Dutch Empire, 1600–1800’

Spring Term

5 February       Brianne Dolce (IHR),
‘A Disputed Inheritance on the Franco-Belgian Border: Writing the Cultural History of Medieval Arras, 1792–1900’

19 February     Michael Depreter (Oxford),
‘The Counts of Flanders, the Towns, and England. Patterns of Diplomatic Competition and Complementarity in Times of Revolt (14th–16th centuries)’

5 March           Susanne Friedrich (Munich),
‘Economies of Knowledge. The Epistemic Cultures in the Dutch East India Company (1602–c. 1650)’

19 March         Ad Putter (Bristol),
‘The Dutch Hat Makers of Medieval London’

Summer Term

21 May             Freya Sierhuis (York),
‘Staging Muslim-Jewish Encounters in the Amsterdamse Schouwburg’

4 June              Karwan Fatah-Black (Leiden),
‘The Changing Understanding of Colonial Slavery in Dutch National History and Identity’

CfP: Liefde, Passie & Erotiek

Deadline: woensdag 1 juli 2020 (abstract)

Themadossier Jaarboek De Achttiende Eeuw 2021

Als de rede de slaaf is van de passies, zo Hume het wil, wat is dan de plaats van de passies in de eeuw van de rede? In 2021 gaat het themadossier van het Jaarboek De Achttiende Eeuw over liefde, hartstocht en erotiek tijdens de Verlichting.

We zijn op zoek naar bijdragen die ingaan op diverse – literaire, historische, artistieke of filosofische – aspecten van amoureuze praktijken, gaande van kerkelijke huwelijken tot libertijnse losbandigheden en alles ertussenin. Hoe werden liefde en seks beleefd, bekeken en beoordeeld in de achttiende eeuw, en beschreven en verbeeld in, onder meer, wetenschappelijke teksten, brieven, romans, juridische documenten en de visuele cultuur? Welke verschuivingen vonden plaats in de opvattingen over liefde, seks en erotiek, en wat was hierbij de rol van de kerk, de staat en andere controlerende instanties?

De liefde laat zich niet begrenzen, dus welkom zijn artikelen over liefde in al haar (gender- en seksuele) diversiteit in de lange achttiende eeuw (1670-1830) zonder geografische beperkingen.

Geïnteresseerden kunnen tot 1 juli 2020 een kort abstract (max. 300 woorden) insturen naar delphine.calle@ugent.be en jaarboek@18e-eeuw.nl. Voordien informeel aftoetsen wordt aangemoedigd.

Van de geselecteerde voorstellen worden de volledige artikelen van maximaal 6.000 woorden verwacht tegen 1 februari 2021. De artikelen worden aan redactionele peer review onderworpen.

Promotieplekken UAntwerpen over toekomstverwachtingen in vroegmoderne tijd

Deadline: zondag 26 april 2020

De afdeling Geschiedenis van de UAntwerpen is op zoek naar twee promovendi voor het ERC Starting Grant Project “Back to the Future: Future expectations and actions in late medieval and early modern Europe, c.1400-c.1830”. Prof. dr. Jeroen Puttevils zal de promovendi begeleiden.

To gain more insight in how people in the past thought about the future and how this affected their actions, this project draws on a combination of close and distant reading methods of more than 15,000 letters written (…) in the period 1400-1830.

Het onderzoek van de promovendi focust zich op brieven van kooplieden in twee categorieën:

  • brieven in het Italiaans (vacature)
  • brieven in het Duits en Nederlands (vacature)

De deadline voor sollicitaties is zondag 26 april 2020.

CfP – Dealing with Disasters: Cultural Representations of Catastrophes, c. 1500-1900

De onderzoeksgroep ‘Dealing with Disasters in the Netherlands’ aan de Radboud Universiteit nodigt (kunst)historici en letterkundigen uit om abstracts in te dienen voor het congres ‘Dealing with Disasters: Cultural Representations of Catastrophes, c. 1500-1900’. Deze zal plaats vinden op 14 en 15 januari 2021 in Nijmegen. Deadline: 1 juni 2020.

U kan de call for papers vinden op de website van de projectgroep.

CfP – Privacy at Court? A Reassessment of the Public/Private Divide within European Courts (1400-1800)

Het Centre for Privacy Studies aan de Universiteit van Kopenhagen en de Society for Court Studies nodigen onderzoekers uit om een paper-voorstel in te dienen voor het congres ‘Privacy at Court? A Reassessment of the Public/Private Divide within European Courts (1400-1800)’ dat van 10 tot 11 december 2020 plaats zal vinden in Kopenhagen. Deadline: 1 april 2020. Hieronder de call for papers:


Privacy at Court? A Reassessment of the Public/Private Divide within European Courts (1400-1800)

10-11 December 2020

Confirmed keynote Speakers: Professor Barbara Stollberg-Rilinger (Wissenschaftskolleg zu Berlin/Institute for Advanced Study) and Dr Dries Raeymaekers (Radboud University)

Grand, extravagant, magnificent, scandalous, corrupt, political, personal, fractious; these are terms often used to describe the medieval and early modern courts of Europe. Moreover, this dynamic location within the social world was central to the legitimacy and authority of the monarch or princely power, acting thereby as a machinery that shaped European politics and culture. Architecture, art, fashion, patronage and cultural exchanges relied upon and were influenced by the visual spectacle of European courts. Researchers have convincingly and innovatively emphasised the public nature of courtly events, procedures, and ceremonies. Nevertheless, court life also involved certain zones of privacy. Indeed, what was recognized as private at European courts? How were such privacies obtained or constructed within the court? How did practices of privacy impact political deliberations at court? How was privacy put on public display?

These and similar questions urge us to reassesses the public nature of the early modern European court and to reconsider our present-day understandings of privacy. Indeed, the emergence of court studies as a scientific area of investigation relied heavily upon sociological modes of explanation, political history, and cultural studies of, e.g., performance and ritualization. Can issues of courtly privacy be fitted into our existing models? Or do we have to reconsider models and their representations of court life, when we take zones of privacy into account? Such a reassessment will fertilize the grounds for a much broader discussion of the past and the future of court studies.

The conference provides researchers of court studies the opportunity to examine or reassess the role of privacy within European courts and court studies. We thus invite contributions that examine any topic related to the public/private-divide within European court culture (1400- 1800). Furthermore, we also welcome contributions that engage with discussions surrounding the methodology of court studies and the history of this line of research: contributions dealing specifically with privacy as catalyst for rethinking court studies will be prioritized.

Possible topics include, but are not limited to:

  • institution of monarchy and practices of rulership
  • physical spaces and architecture
  • literature/treatises and epistolary cultures
  • imagery, art, festivals and spectacles
  • political theory, practice and court politics
  • sociability, knowledge exchange and networks
  • diplomacy, international relations, and warfare
  • religious discourse, worship and devotion
  • law, crime and scandal
  • ceremony, ritual, music and performance
  • objects and material culture
  • the historiography of court studies or of specific courts
  • the methodology of court studies
  • a theory of court vs. a history of court life

Speakers will have 20 minutes to present their material during the course of the two-day proceedings, followed by a Q&A session. Proposals should be max 300 words with a short bio. Panel proposals will be considered and should be no more than 500 words for the panel, along with a short bio of each presenter.

Deadline for proposals is 1 April 2020. Selected papers presented at this symposium will be submitted for possible publication. Proposals and bios should be submitted via the online form.

Organizers: Dustin Michael Neighbors and Lars Cyril Nørgaard Postdoctoral Researchers at the Centre for Privacy Studies